Een goede nachtrust is onmisbaar voor je gezondheid. Je lichaam herstelt zich tijdens de slaap, je spieren ontspannen, en je geest verwerkt de dag. Een goed matras speelt hierin een hoofdrol: het ondersteunt je lichaam op de juiste manier, zodat je ontspannen en klachtenvrij wakker wordt. Toch lopen veel mensen onnodig lang rond met rug-, schouder- of nekklachten, simpelweg omdat hun matras zijn beste tijd gehad heeft.

De rol van het matras

Een matras zorgt voor de juiste balans tussen ondersteuning en comfort. Het ondersteunt je wervelkolom in een natuurlijke, rechte houding en verdeelt je lichaamsgewicht gelijkmatig, zodat je spieren zich kunnen ontspannen. Daarnaast zorgt een matras voor ventilatie en vochtafvoer: per nacht verlies je namelijk gemiddeld een halve liter vocht.

Wanneer een matras zijn functie verliest, merk je dat aan:

• rug- en nekklachten bij het opstaan;

• minder diepe of onrustige slaap;

• ’s ochtends stijf of vermoeid wakker worden;

• kuilen of doorgezakte plekken in het matras.

Levensduur van een matras

Een veelgestelde vraag is: hoe lang gaat een matras eigenlijk mee? Het antwoord hangt af van het type en de kwaliteit van het matras, maar gemiddeld ligt de levensduur tussen de 8 en 10 jaar.

• Koudschuim en latex matrassen: gaan vaak 8 tot 10 jaar mee, afhankelijk van de kwaliteit.

• Pocketvering matrassen: gemiddeld 7 tot 9 jaar, waarbij de comfortlagen boven de veren bepalend zijn.

• Traagschuim (memory foam): meestal 7 tot 9 jaar, al kan het schuim sneller zijn veerkracht verliezen.

• Polyether matrassen: de eenvoudigste matrassen, vaak na 5 tot 7 jaar aan vervanging toe.

Na deze periode verliezen de materialen veerkracht en ondersteuning. Zelfs als je matras er aan de buitenkant nog goed uitziet, is de binnenkant vaak versleten. Je lichaam voelt dat eerder dan je ogen: kleine pijntjes, slechter doorslapen en een minder uitgerust gevoel zijn duidelijke signalen.

Waarom tijdig vervangen zo belangrijk is

Veel mensen slapen té lang door op een oud matras, vaak zonder het zelf te beseffen. Een matras dat zijn steun verliest, zorgt ervoor dat je spieren en gewrichten ’s nachts harder moeten werken om je lichaam te ondersteunen. Dat betekent dat je lichaam niet volledig tot rust komt, met als gevolg:

• vermoeidheid overdag;

• een grotere kans op rug- en nekklachten;

• verminderde concentratie en productiviteit.

Daarnaast speelt hygiëne een rol. In de loop der jaren hopen huisstofmijt, bacteriën, vocht en huidschilfers zich op in het matras. Dit kan leiden tot allergieën of luchtwegklachten.

Hygiëne en verzadiging van het matras

Naast het verlies van veerkracht kan een matras in de loop der jaren ook vochtig en vervuild raken. Per nacht verliest een mens gemiddeld een halve liter vocht, afkomstig van transpiratie en ademhaling. Dit vocht wordt door het matras opgenomen, waardoor de materialen na verloop van tijd verzadigd raken. Een langdurig verzadigd matras is moeilijker te ventileren, waardoor vocht en huidschilfers zich ophopen en een ideale omgeving ontstaan voor huisstofmijt en bacteriën. Dit kan leiden tot allergieën, luchtwegklachten en een minder frisse slaapomgeving. Regelmatig luchten, een matrasbeschermer en goed onderhoud helpen de hygiëne te behouden, maar na jaren is vervanging vaak de enige manier om volledig fris en gezond te slapen.

Onderhoud en levensduur verlengen

Met goed onderhoud kun je de levensduur van een matras verlengen:

• Draai en keer je matras regelmatig (tenzij het een specifiek matras betreft dat dat niet toelaat).

• Gebruik een goede matrasbeschermer om vocht en vuil tegen te gaan.

• Ventileer je slaapkamer dagelijks om vocht sneller te laten verdampen.

Toch blijft het belangrijk om tijdig te vervangen. Geen enkel matras is voor altijd goed.

Fabels en misverstanden

1. Een hard matras is altijd beter voor je rug

Veel mensen denken dat een hard matras automatisch goed is tegen rugklachten. In werkelijkheid heeft je rug behoefte aan goede ondersteuning én drukverdeling. Voor sommige mensen is een medium of zelfs wat zachter matras juist beter.

2. Hoe duurder, hoe beter het matras

Prijs zegt niet alles. Duurdere matrassen hebben vaak luxere afwerkingen of meer lagen, maar dat betekent niet dat ze voor iedereen de beste keuze zijn. Het belangrijkste is dat een matras past bij jouw lichaam, slaaphouding en voorkeur.

3. Een matras gaat wel 20 jaar mee

Veel mensen gebruiken hun matras te lang. Een matras gaat gemiddeld 8 tot 10 jaar mee. Daarna verliest het steun en hygiëne, ook al ziet het er nog goed uit.

4. Draaien en keren van een matras is niet meer nodig

Bij sommige moderne matrassen klopt dit, maar lang niet bij allemaal. Bij veel types is het regelmatig keren en draaien nog steeds belangrijk om kuilvorming te voorkomen en de levensduur te verlengen.

5. Alle matrassen zijn anti-allergisch

Dat klopt niet. Hoewel veel matrassen claims maken over anti-allergische eigenschappen, blijft huisstofmijt zich ophopen in materialen door zweet en huidschilfers. Goede ventilatie, een matrasbeschermer en tijdige vervanging zijn cruciaal.

6. Je voelt meteen of een matras goed is

Een paar minuten proefliggen zegt weinig. Vaak merk je pas na enkele nachten of een matras écht goed bij je past. Daarom is proefslapen of een omruilgarantie zo waardevol.

Conclusie

Een goed matras is geen luxe, maar een investering in je gezondheid. Het bepaalt hoe je lichaam herstelt, hoe uitgerust je wakker wordt en zelfs hoe je functioneert overdag. De levensduur van een matras ligt gemiddeld rond de 8 tot 10 jaar – daarna neemt de kwaliteit merkbaar af, ook al zie je dat niet altijd direct.

Ons advies: luister naar je lichaam. Word je vaker stijf, moe of met klachten wakker? Dan is de kans groot dat je matras aan vervanging toe is. Een nieuw, goed passend matras geeft niet alleen betere nachtrust, maar ook meer energie, gezondheid en levenskwaliteit.